ارزیابی برخی لگوم های علوفه ای در شرایط آبیاری محدود

لگوم های علوفه ای از نظر تحمل کم آبی و پتانسیل تولید در شرایط محدود آبی رفتار و پاسخ متفاوتی دارند و با ارزیابی آنها می توان نسبت به گزینش لگوم مناسب در شرایط کم آبیاری اقدام نمود. بدین منظور پژوهشی طی دو سال زراعی 1392-1390 در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه داش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. کرت اصلی شامل: عدم آبیاری، یک بار آبیاری و دوبار آبیاری بود و در کرت های فرعی 4 نوع لگوم علوفه ای شامل ماشک گل خوشه ای، نخود علوفه ای، ماشک پانونیکا و خلّر قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر روش آبیاری بر صفات ارتفاع، تعداد ساقه، مساحت برگ، وزن تر برگ و وزن خشک برگ غیر معنی دار است ولی انواع لگوم از نظر صفات فوق به طور معنی دار اختلاف نشان دادند و اختلاف آنها در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین، تاثیر تیمارهای آبیاری و نوع لگوم بر میزان پروتئین علوفه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثرات سال و نوع لگوم برای عملکرد علوفه تر و خشک معنی دار بود ولی اثر آبیاری و اثرات متقابل سال × آبیاری و آبیاری × نوع لگوم غیرمعنی دار گردید. به نظر می رسد در شرایطی که این پژوهش انجام شده است اختلاف تیمار بدون آبیاری با تیمارهای یکبار و دو بار آبیاری نتوانسته است به صورت معنی دار ظاهر شود. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسات میانگین کلیه صفات کمّی اندازه گیری شده و همچنین در نظر گرفتن درصد پروتئین خام، به ویژه مقدار عملکرد پروتئین خام در علوفه در حالت تر و خشک، به نظر می رسد گونه های ماشک گل خوشه ای و خلّر مناسب ترین نوع بودند و می توان آن دو را به عنوان لگوم های مناسب برای تولید علوفه به صورت دیم، در مناطق مختلف آذربایجان­شرقی با آب و هوای مشابه محل آزمایش معرفی نمود.